Ca bệnh hẹp thực quản:
Bệnh nhân Nguyễn Văn Bá 82 tuổi đến khám với than phiền khoảng 1 tháng gần đây thấy khó nuốt, ban đầu là thức ăn sau là uống nước cũng khó nuốt. 1 tuần nay bệnh nhân không ăn được, uống nước chỉ nhấp ít một không thể uống được ngụm. gầy xút cân nhiều do không ăn uống được nên mệt mỏi. Ngoài các triệu chứng trên không còn triệu chứng gì khác. Bệnh nhân nghiện rượu hơn 30 năm, mỗi ngày uống trung bình nửa lít.
Khám thấy thể lực yếu, gầy, bụng lõm, da niêm mạc bình thường, Nhịp tim 100 nhịp/phút, đều, tiếng tim bình thường, huyết áp 110/70mmHg. Lồng ngực cân đối, các khoang gian sườn giãn, không khó thở, rì rào phế nang bình thường. Bụng lõm, không có điểm đau, gan lách không sờ thấy.
Bệnh nhân được xét nghiệm huyết học, sinh hóa, nước tiểu, một số marker ung thư. Chụp X-quang tim phổi, điện tim, siêu âm bụng, soi dạ dày. Sau khi có kết quả chúng tôi cho bệnh nhân làm thêm CTscan ngực. Dưới đây là kết quả các xét nghiệm:
CT scan lồng ngực với cửa sổ phổi của BN Nguyễn Văn Bá 82t.
CT scan lồng ngực với cửa sổ trung thất của BN Nguyễn Văn Bá 82t, không tiêm thuốc cản quang.
CT scan lồng ngực với cửa sổ trung thất của BN Nguyễn Văn Bá 82t, có tiêm thuốc cản quang.
Bàn luận:
Lâm sàng cho phép nghĩ đến bệnh hẹp thực quản, nhưng đây là hẹp thực quản lành tính hay ung thư?
Bệnh nhân nghiện rượu trên 30 năm gợi ý có thể là ung thư thực quản, điều này được ủng hộ bởi bệnh nhân gầy và xút cân nhiều. Vì vậy chúng tôi cho bệnh nhân xét nghiệm thêm một số marker ung thư đường tiêu hóa và gan.
Các kết quả xét nghiệm cho thấy:
- Xét nghiệm huyết học: có số lượng BC tăng (12,22G/l), tỉ lệ N tăng (78,2%), không có thiếu máu.
- Xét nghiệm sinh hóa máu: không có tiểu đường, men gan bình thường, mỡ máu không tăng, virus viêm gan B và C đều âm tính.
- Xét nghiệm nước tiểu bình thường.
- Marker ung thư: có CYFRA 21 – 1 tăng (15,78ng/ml).
- Điện tim: nhịp xoang 102 nhịp/ph, có ngoại tâm thu trên thất.
- X-quang phổi: Phim thẳng có khí phế thũng (khoang liên sườn giãn, cơ hoành bị đẩy xuống thấp), xơ hóa phổi lan tỏa. Phim nghiêng: bóng thực quản giãn từ quai động mạch phổi trở lên.
- Siêu âm ổ bụng: gan thận, tụy, lách, bàng quang, tiền liệt tuyến, trong giới hạn bình thường.
- Soi dạ dày: cách cung răng trên (CRT) 30cm có hẹp bán phần thực quản do bị đè đẩy từ bên ngoài. đoạn dưới thực quản xung huyết có trợt nông. Phình vị bình thường, thân vị niêm mạc xung huyết có nhiều trợt nông. Hang vị niêm mạc xung huyết có nhiều trợt nông. Tá tràng niêm mạc bình thường. Test HP dương tính.
Như vậy loại trừ ung thư thực quản, thực quản bị hẹp do bị chèn ép từ bên ngoài, ống soi vẫn qua được đoạn thực quản hẹp để vào dạ dày. Vậy cần thiết phải chụp CTscan lồng ngực. Vấn đề ở đây là là chúng tôi muốn các bạn đọc và phân tích phim chụp CTscan lồng ngực để tìm ra chẩn đoán vì tổn thương còn nhỏ, nếu không thạo xem phim CT cửa sổ trung thất thì dễ bị bỏ qua.
Để làm rõ kết quả chúng tôi phóng to ảnh của 3 lát cắt điển hình của mỗi phim trong hai phim không có thuốc cản quang và có thuốc cản quang (phim cửa sổ trung thất), để các bạn quan sát nhé:
Đây là lát cắt dưới quai động mạch chủ của phim chụp lồng ngực, cửa số trung thất, không có thuốc cản quang, thấy thực quản giãn to, đẩy khí quản về phía trước. Bình thường thực quản là tổ chức cơ mềm, xẹp chỉ là một dải tổ chức mỏng nằm sau khí quản. ở lát cắt này thực quản giãn to. Trung thất không có cấu trúc bất thường.
Đây là lát cắt qua carina khí quản của cùng phim trên (không có thuốc cản quang), đã thấy xuất hiện một cấu trúc bất thường trong trung thất đẩy khí quản về trước và đẩy thực quản sang trái, trong cấu trúc bất thường có những khoang rỗng, thực quản vẫn giãn nhưng khẩu kính đã nhỏ hơn so với lát cắt phía trên.
Đây là lát cắt thấp dưới carina của cùng phim không có thuốc cản quang, khối u đã lớn phát triển chèn vào góc giữa hai phế quản gốc, đẩy thực sang trái, thực quản đã bị hẹp đáng kể.
Đây là lát cắt ngang qua quai động mạch chủ của phim chụp lồng ngực, cửa sổ trung thất, có tiêm thuốc cản quang. Chưa thấy có hình bất thường trong trung thất.
Đây là lát cắt ngang qua carina của phim có tiêm thuốc cản quang, thấy khối u ngấm thuốc đậm, đẩy carina khí quản về trước, đẩy thực quản vẫn bị giãn sang trái.
Đây là lát cắt thấp dưới carina của phim có tiêm thuốc cản quang, khối u ngấm thuốc đậm phát triển vào góc giữa hai phế quản gốc và đẩy thực quản sang trái, đường kính thực quản đã thu hẹp.
Kết luận:
U trung thất giữa chèn đẩy gây hẹp thực quản ở vị trí tương ứng. Viêm hang vị dạ dày HP (+), viêm thực quản trào ngược (GERD) độ A.
Để tìm hiểu về bệnh hẹp thực quản, mời các bạn vào đọc bài trong trang sau nhé: http://hahoangkiem.com/benh-tieu-hoa/hep-thuc-quan-3900.html
Để tìm hiểu về cách đọc phim CTscan lồng ngực, mời các bạn đọc bài trong trang sau: http://hahoangkiem.com/can-lam-sang/cach-doc-phim-ctscan-long-nguc-3902.html