Đây là bài viết của tác giả Tiến Đức đăng trong tạp chí Việt Nam Hội nhập của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, số 28 tháng 12 năm 2017, trang 68-69
Lắng đọng một chặng đường vinh quang
Qua nhiều cuốn sách, nhiều bài báo tôi được biết đến một thầy thuốc gương mẫu, giàu y đức, hết lòng với người bệnh, nhà quản lý tận tâm với công việc, nhà khoa học nhiệt thành với sự nghiệp nghiên cứu khoa học. Hơn nửa đời người cống hiến những tinh túy của mình với nghề y cao quý, ông đã có những đóng góp đáng tự hào, làm dạng danh dấu son vị thầy thuốc quân y. Người tôi muốn nhắc đến trong bài viết dưới đây chính là Đại tá, TTƯT, PGS.TS. Hà Hoàng Kiệm – Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y.
PGS.TS. Hà Hoàng Kiệm sinh ngày 11/7/1954 tại xã Vân Trục, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. Vượt qua những khó khăn, thử thách ngày thơ ấu, ông đã nuôi dưỡng cho mình một ý chí, nghị lực mệt mài học tập để thành công trong sự nghiệp sau này. Sau khi tốt nghiệp THPT, ông dự thi và đỗ vào trường Đại học Kinh tế kế hoạch. Nhưng khi đó cũng là những năm tháng đất nước chìm trong bom đạn chiến tranh, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc, chàng thanh niên trẻ khi đó đã xếp bút nghiên, xung phong lên đường nhập ngũ. Trải qua 3 tháng huấn luyện quân sự, đơn vị ông được lệnh hành quân vào chiến trường miền nam. Ông được bổ xung vào Đội điều trị 14 của Quân khu V. Hòa bình lập lại, năm 1976, Hà Hoàng Kiệm được đơn vị cho ra bắc để theo học ĐH Quân y tiếp tục chặng đường học tập dang dở của mình. Năm 1982, tốt nghiệp đại học với những thành tích nổi bật trong học tập và nghiên cứu, ông được giữ lại trường và đảm nhiệm công tác tại BV 103. Ông tốt nghiệp BSCK I nội chung năm 1988, ThS nội chung năm 1994, BSCK II nội chung năm 1995. Năm 1998, ông bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ chuyên ngành Nội Thận – Tiết niệu. Đến năm 2004, với những đóng góp cho sự nghiệp Y học, ông trở thành PGS chuyên ngành Thận – Tiết niệu.
Nhớ lại thời điểm năm 1992, ca ghép thận đầu tiên ở Việt Nam đã được tiến hành tại BV 103, HVQY. Từ 1994, ông là thành viên của tổ tuyển chọn và chuẩn bị các cặp người cho – người nhận thận để ghép thận tại BV 103 và những năm sau là người đóng góp vai trò chính trong tuyển chọn và chuẩn bị các cặp người cho – người nhận thận ở BV 103. Đến năm 2006, bộ môn Phục hồi chức năng của HVQY được thành lập, ông được Học viện điều chuyển từ Bộ môn – Khoa Nội (Tim mạch – Thận – Khớp – Nội tiết) sang xây dựng và làm Chủ nhiệm bộ môn Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng. Trong công tác NCKH, Đại tá, PGS.TS. Hà Hoàng Kiệm đã chủ nhiệm và tham gia 10 đề tài nghiên cứu, trong đó có 1 đề tài cấp NN, 7 đề tài cập Bộ và nhánh cấp NN, 2 đề tài cấp cơ sở. Ngoài ra ông còn có hơn 60 bài báo khoa học đã đăng trên các tạp chí khoa học chuyên ngành, hơn 40 bài báo tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe trên các báo và tạp chí Y học… PGS.TS. Hà Hoàng Kiệm cũng là tác giả của 4 sáng kiến kỹ thuật cấp Bộ và cấp cơ sở. Các sáng kiến của ông hiện đang được áp dụng trong khoa lâm sàng góp phần nâng cao hiệu quả điều trị, như sáng kiến “Ghế kéo gấp khớp gối và kéo dãn cột sống cổ" để phục hồi chức năng khớp gối và điều trị thoái hóa cột sống cổ; “Máy kéo dãn cột sống thắt lưng tư thế sấp” để điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Nhưng nói về những thành công mà ông tâm huyết nhất, phải kể đến sáng kiến “Kỹ thuật kéo bóc tách viêm dính khớp vai dưới gây tê thần kinh trên vai” để điều trị viêm quanh khớp vai thể đông cứng. Sáng kiến đã được Hội đồng Khoa học và Y đức của BV 103 thông qua và cho phép thực hiện trong lâm sàng ngày 22/4/2016, tạo ra bước chuyển ngoạn mục trong kết quả điều trị cho những bệnh nhân bị viêm quanh khớp vai thể đông cứng. Ông đồng thời là đồng tác giả giải nhất VIFOTECH 2010 về đề tài “Thiết kế và chế tạo hệ lọc nước cao cấp để cung cấp nước cho máy thận nhân tạo” phối hợp cùng Viện Vật lý ứng dụng thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
Với khát vọng chuyển tải và phổ biến những kiến thức y học rộng rãi hơn đến tất cả mọi người cũng như hỗ trợ hiệu quả cho việc nghiên cứu, học tập của các học viên, sinh viên và các bác sĩ chuyên ngành, ông còn tích cực tham gia viết sách. Hai cuốn giáo trình “Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng”, một dùng cho đào tạo ĐH và một dùng cho đào tạo sau ĐH của Bộ môn Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng do ông là chủ biên đã trở thành cẩm nang của các bác sĩ chuyên ngành Phục hồi chức năng không chỉ trong Quân đội mà cả ngoài Quân đội. Ngoài ra, ông đã xuất bản 13 đầu sách gồm giáo trình ĐH, sau ĐH, sách chuyên khảo và tham khảo thuộc hai chuyên ngành Nội Thận - Tiết niệu và Phục hồi chức năng.
Luôn mong muốn sẻ chia tấm lòng, tâm sức của mình với những hoàn cảnh khó khăn của cộng đồng, xã hội, hàng năm, ông tích cực tham gia các hoạt động từ thiện xã hội, tham gia phòng khám bệnh từ thiện chùa Trăn gian huyện Chương Mỹ, Hà Nội, tham gia khám chữa bệnh và tặng quà miễn phí cho đồng bào nghèo các huyện miền núi theo các đoàn của BV 103, Thành Đoàn Hà Nội tổ chức… Sự ghi nhận cho tấm lòng đáng quý chính là những Bằng khen của UBND huyện Sốp Khộp tỉnh Sơn La, của thành đoàn Quảng Trị… dành cho ông. Đặc biệt, Đại tá, PGS.TS. Hà Hoàng Kiệm cùng người vợ thân yêu của mình là nữ doanh nhân thành đạt Bùi Thị Én chính là người đầu tiên đưa giống cây thanh long ruột đỏ có nguồn gốc từ Đài Loan về huyện Lập Thach, tỉnh Vĩnh Phúc để trồng từ khi ở miền Bắc chưa có giống thanh long ruột đỏ nào và cũng chưa ai biết giống thanh long có phát triển được ở khí hậu miền Bắc hay không. Vườn thanh long của gia đình ông đã cho kết quả sau 1 năm trồng thử nghiệm, được các cấp chính quyền huyện và tỉnh quan tâm phát triển thành dự án ra cả tỉnh. Điều vui mừng là thanh long ruột đỏ Lập Thạch đã được đăng ký bản quyền trở thành thương hiệu và được xuất sang Malaysia chuyến đầu tiên năm 2016. Quan trọng hơn, nó không chỉ là cây xóa đói giảm nghèo mà đã trở thành cây làm giàu cho người dân quê hương ông.
Trong công tác đào tạo, Đại tá, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm đã giảng dạy cho nhiều thế hệ học trò tiếp bước con đường mà ông đã và đang đi. Đến nay, ông đã hướng dẫn chính 8 luận án tiến sĩ chuyên ngành nội Thận – Tiết niệu; 25 luận văn thạc sĩ y học. Hiện nay ngoài công việc của bộ môn, ông vẫn tham gia giảng dạy ĐH và sau ĐH chuyên ngành Thận tại bộ môn nội Tim mạch – Thận – Khớp – Nội tiết của HVQY và một số trường ĐHY khu vực phía Bắc và miền Trung…
Với những đóng góp, cống hiến đáng trân trọng xuyên suốt hành trình vẻ vang đã qua trong sự nghiệp bảo vệ tổ quốc, sự nghiệp nghiên cứu khoa học, giáo dục và đào tạo cũng như những sẻ chia thầm lặng mà ý nghĩa với cộng đồng, xã hội, Đại tá, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm đã vinh dự được Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các Bộ, Ban ngành trao tặng nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý như: Huân chương Chiến công hạng nhất; Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng nhất; Huân chương Chiến sĩ vẻ vang hạng nhất, nhì, ba; Huân chương Quân kỳ quyết thắng; Huy chương vì sự nghiệp Khoa học và Công nghệ; Huy hiệu tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh; Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Giáo dục; Kỷ niệm chương Vì thế hệ trẻ; Huy hiệu 40 năm tuổi Đảng; Danh hiệu TTƯT và nhiều bằng khen của Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế…
TIẾN ĐỨC