Morgan-Edison-Tesla những con người vĩ đại
Bạn nhìn vào John Pierpont (J.P) Morgan, và cách ông ấy điều hành các ngân hàng. Về cơ bản mà nói ông ấy là một người thống trị ngành công nghiệp ngân hàng, và quan trọng nhất là thống trị tài chính của cả đất nước.
Phi vụ mới nhất của Morgan là hợp nhất các phần bị phá sản của ngành công nghiệp đường sắt, làm cho chúng sinh lãi được bằng việc loại bỏ các cạnh tranh không cần thiết. Ngân hàng Morgan sẽ mua lại đường sắt ở bờ biển phía Tây và cho chính phủ thuê lại. Đồng thời cũng mua phần vốn chính ở phía Nam Pennsylvania để đổi lấy cổ phần của một công ty đường ray khác.
Do Frick quá nhẫn tâm, Andrew Carnegie lo sợ rằng ông sẽ trở thành mục tiêu kế tiếp của Morgan. Ông đi một nước cờ táo bạo. Một lối thoát duy nhất: Loại bỏ Frick.
Trong khi Carnegie gồng mình sửa chữa đế chế điêu tàn của ông, J.P. Morgan tiếp tục nhắm vào các công ty thất bại, và tiếp tục sát cánh bên người bố huyền thoại của mình. Junius Morgan là nhà sáng lập nên một trong những ngân hàng đầu tư kiểu mới đầu tiên, một đế chế tài chính được biết đến với cái tên Triều đại Nhà Morgan. J.P. Morgan được sinh ra là cho kinh doanh ngân hàng. Bố ông là người thuộc thế hệ những chủ ngân hàng đầu tiên bên kia Đại Tây Dương, và vì thế ông xác định tài chính sẽ là ngành chỉ đạo các ngành khác trong tương lai.
Bố của Morgan luôn căn dặn ông rằng tránh mạo hiểm nhiều, nhưng J.P. Morgan quá mệt mỏi khi phải làm mọi việc theo cách của bố ông. Ông không đơn thuần chỉ muốn mua lại việc kinh doanh, ông muốn xây dựng một ngành mới riêng của mình. Ông chứng kiến John Rockefeller và Andrew Carnegie xây dựng đế chế của họ từ hư vô. Và ông muốn mình là người kế tiếp.
Nhưng để được thế, Morgan phải tìm cho mình một sự đột phá. Ông liền để ý đến một trong những nhà phát minh tài ba nhất thế giới. Thomas Edison đã là nhà cách tân nổi tiếng khi mới chỉ 19 tuổi. Ông nổi lên sau khi hoàn thiện máy điện tín rồi đến phát minh máy điện báo tỉ giá cổ phiếu, và máy hát đĩa. Suốt cuộc đời, Edison nắm giữ hơn 1000 bằng sáng chế.
Nhưng hiện giờ, ở tuổi 31, Edison đang thử nghiệm phát minh vĩ đại nhất của ông. Edison có một khả năng đặc biệt giúp ông quan sát một vật, rồi tìm ra cách sử dụng nó mà trước đó không ai nghĩ tới. Morgan quan tâm tới một phát minh: bóng đèn điện, và dòng điện. Một dòng chảy năng lượng vô hình đốt nóng sợi dây tóc nhỏ trong bóng đèn như ma thuật, và làm sợi dây phát sáng.
Ánh sáng điện sẽ cách mạng hoá thế giới. Như lửa, hay bánh xe, nó sẽ thay đổi cách sống của con người. J.P. Morgan thấy được ngay tiềm năng nơi công nghệ mới mang tính cách mạng này, và biết rằng đây chính là cơ hội để ông gây dựng cơ đồ của riêng mình. Cơ đồ đó sẽ làm thay đổi thế giới mãi mãi.
Khi thế kỉ 20 sắp cận kề, nước Mỹ là quốc gia phát triển nhanh nhất trên thế giới. Đường sắt, dầu, và thép tạo nên tiền đề phát triển. Nhưng một công nghệ mới đang hình thành có thể còn đột phá hơn những thứ đó. Điện sở hữu tiềm năng thay đổi hoàn toàn cả thế giới, và J.P. Morgan cho rằng mình có thể chiếm hữu nó. Rất nhiều năm, J.P. Morgan phải sống dưới cái bóng vĩ đại của người bố huyền thoại. Ông tuyệt vọng tìm cách gây dựng dấu ấn cho riêng mình, và điện có thể là dấu ấn đó. Morgan đang xem xét đầu tư vào công ty của Thomas Edison, và đầu tư cho phát minh bóng đèn điện Edison mới phát triển. Ông thuê Edison lắp đặt đèn điện cho nhà ông ở Đại lộ Fifth, New York.
Nhà của Morgan nhanh chóng trở thành phòng thí nghiệm cho các thử nghiệm bóng đèn điện nổi tiếng của Edison. Edison lắp đặt một nhà máy điện nhỏ trong nhà nuôi gia súc trên đất của Morgan. Rồi ông chạy hơn 1219 m dây sau tường và trần của ngôi nhà, gần 400 trăm bóng đèn điện được lắp đặt, những chiếc đầu tiên từng được sản xuất. Sau nhiều tháng thử nghiệm và thất bại, ngôi nhà đã sẵn sàng cho việc trưng bày. Morgan mời đến rất nhiều người, kể cả bố ông, đến xem sự tuyệt diệu của áng sáng điện. Lần đầu tiên, ông biết rằng buổi trình diễn sẽ đưa ông đến vị trí hàng đầu của ngành công nghiệp mới. Điện lúc đó được coi như một thứ gì đó kì diệu, và mọi người rất kinh ngạc.
Trước hết là do họ không hiểu điện vận hành thế nào, vì bạn không thể nhìn thấy điện được, vì vậy nó như là ma thuật đối với đa số mọi người. Nhà của J.P. Morgan là tư gia đầu tiên trên thế giới được thắp sáng bằng điện.
Điện trở thành một thứ không thể thiếu đối với giới quyền lực của đất nước. ngoại trừ một trường hợp đáng chú ý, John D. Rockefeller. Rockefeller tạo dựng cơ đồ lớn nhất nước Mỹ bằng việc lọc dầu thô cho đèn dầu. Ông nhận ra rằng ánh sáng điện có tiềm năng thay thế dầu hoả và trở thành nguồn sáng chính của nước Mỹ. Nếu công nghệ đó thành xu thế chủ đạo, Rockefeller sẽ phải đối mặt với thách thức lớn nhất từ trước tới giờ. Nối tiếp sau thành công trưng bày ánh sáng điện tại tư gia, Morgan tin rằng điện có thể là cơ hội mà ông hằng chờ đợi, cơ hội để ông điều hành công ty riêng của mình, và trở thành người tiên phong như Carnegie và Rockefeller.
Nhưng đầu tư cho Edison sẽ đi ngược lại toàn bộ những gì mà bố J.P. Morgan đã dạy cho ông. Bạn phải dám mạo hiểm mới thành công được. Không thể có chuyện đạt được mọi thứ nếu không mạo hiểm. Không thì ai cũng dễ dàng có được thứ họ muốn. Nếu không có mất mát nào, hay không có khả năng thất bại lớn hay sự thụt lùi, thì bạn không có triển vọng phát triển. Morgan đầu tư cho Edison một khoản tương đương 83 triệu đô-la ngày nay, và cùng nhau họ thành lập một công ty mới, Công ty Ánh sáng điện Edison. Morgan và Edison bắt tay vào làm việc ngay, biến một toà nhà ở vùng hạ Manhattan thành trung tâm phát điện đầu tiên của thế giới, một kỳ quan công nghệ cao chứa đầy các máy phát điện cỡ lớn đủ sức thắp sáng hàng ngàn ngôi nhà.
Ý tưởng ban đầu là từ trạm trung tâm này sẽ sản xuất dòng điện trực tiếp đến mọi nơi, nhưng đồng thời cũng cần phải có phương thức truyền tải điện đi. Tương lai của điện không phải chỉ là sự ảo tưởng. Nó là năng lượng, và năng lượng thì phải truyền tải mới đi xa được. Công nhân của Edison làm việc suốt ngày đêm để hoàn thành một mạng lưới dài trên 24 km. Họ lắp đặt hơn 30 km dây đồng, kết nối trạm phát của Edison tới hàng trăm ngôi nhà và công ty ở New York. Hệ thống lưới điện của Edison trở thành khuôn mẫu cho cách thức truyền tải điện ở nước Mỹ
Nhờ có trạm phát điện của Edison được xây dựng và vận hành, bình minh của kỷ nguyên mới đang đến. Thành phố lần đầu tiên sáng ngời. Và sau đó không lâu, hệ thống tải điện của Edison bao phủ một nửa Manhattan. Các tuyến đèn đường điện ở đại lộ và các ngôi nhà xuyên suốt New York lách tách tiếng điện. Edison có một ý tưởng lớn rằng: "Chúng ta có thể xây các trung tâm phát khổng lồ và như vậy thì điện sẽ rẻ cho tất cả mọi thành phần xã hội." Thật là một ý tưởng tuyệt vời. J.P. Morgan và Thomas Edison có khả năng thu về bộn tiền.
Nhưng thành công của họ lại là tin dữ cho người đàn ông quyền lực nhất đất nước. Cho đến hiện tại, John Rockefeller hầu như chưa bị thách thức trong việc cung cấp ánh sáng đến từng ngôi nhà. Nhưng càng ngày hệ thống tải điện của Edison càng được mở rộng, ông nhận ra đế chế dầu hoả của mình đang gặp nguy. Cứ một ngôi nhà sử dụng điện của Edison là John Rockefeller mất đi một khách hàng.
Những người khổng lồ vĩ đại của cuối những năm 1800, như Rockefeller, họ thường có xu hướng nhẫn tâm. Họ chỉ quan tâm đến việc thống trị thị trường, và làm mọi cách họ có thể để bành trướng thị phần của mình với mục đích là đảm bảo lợi nhuận của họ. Các nhà tư bản công nghiệp thời bấy giờ đơn thuần chỉ là nhà tư bản. Họ chỉ chăm chăm làm giàu, và họ muốn xây dựng thứ gì đó trường tồn.
Như Rockefeller muốn Standard Oil của mình là công ty dầu lớn nhất thế giới. Rockefeller phát động một chiến dịch truyền thông chống lại điện. Ông mô tả công nghệ mới này là nguy hiểm, thậm chí gây chết người, rồi từ đó cảnh báo sẽ có hàng loạt các sự cố bị điện giật và các đám cháy ngoài tầm kiểm soát.
Rockefeller biết rằng nếu ông có thể làm dân chúng hoảng sợ với điện, dầu hoả sẽ tiếp tục là nguồn sáng chủ yếu. Nhưng John D. Rockefeller sẽ chỉ là mối lo ngại thứ yếu cho Morgan.
Một đối thủ cạnh trạnh xuất hiện.
- Thưa quý ông và quý bà, xin giới thiệu Nikola Tesla!
Một cuộc chiến về tương lai của điện đang đến, và J.P. Morgan có thể là người đầu tiên hứng chịu tổn hại. Những thay đổi lớn của nước Mỹ khiến cho cách thế giới nhìn đất nước này thay đổi. Ở những nơi từng là thất bại, thì giờ đây các phát kiến đang dẫn dắt đất nước vào một thời đại mới. Đường sắt, dầu, và thép đã tái thiết đất nước, và điện đang tạo ra các tiến bộ vượt bậc.
Âm mưu muốn chiếm ngôi vị người đàn ông thắp sáng nước Mỹ từ tay John D. Rockefeller của J.P. Morgan đã dẫn ông tới hợp tác với Thomas Edison để thành lập nên một trong những công ty điện đầu tiên, và cùng nhau, họ cấp điện cho vô số ngôi nhà ở New York. Các phát minh, những thứ mà hầu như xuất hiện từ hư vô, đòi hỏi tầm nhìn phải xa và có sự hỗ trợ to lớn từ ban lãnh đạo, vì đó là những bước nhảy vọt vĩ đại. Nếu lãnh đạo không chấp nhận phát minh đó và thực sự không biết nắm lấy và sở hữu nó, thì phát minh đó sẽ không thành hiện thực.
Morgan đã đi ngược lại lời khuyên của bố ông qua việc giúp đỡ Edison, nhưng ông vẫn duy trì một quy tắc ông học được.
- Bao nhiêu người đang cạnh tranh với anh, Edison?
- Không có gì đáng phải để tâm.
Edison đang phớt lờ khả năng của thách thức lớn nhất đối với thiết kế điện của ông, và nó lại xuất phát từ chính phòng thí nghiệm của ông. Tập sự của ông, Nikola Tesla
Nikola Tesla, từ khi còn rất trẻ đã bị ám ảnh bởi điện. Và khi lần đầu ông gặp Thomas Edison, ban đầu thì ông thần tượng Edison...
- Ngài Edison.
- Có gì sao?
- Tôi băn khoăn không biết liệu ngài có thể xem qua thiết kế động cơ AC (Alternating current) của tôi không.
- Không ai quan tâm thiết kế của cậu đâu, Tesla.
- Dòng điện xoay chiều không an toàn, vì vậy mà ta mới phải sử dụng dòng một chiều.
Tesla đã phát triển một dạng mới của điện được biết đến là "dòng xoay chiều", hay "AC". Nhưng Edison tin rằng dòng AC có điện thế cao nguy hiểm hơn nhiều dòng điện một chiều DC (Direct current) chuẩn mà ông tạo ra. Edison có lẽ coi Tesla chỉ là một nhân viên trẻ.
Dù gì thì Edison nổi tiếng thế giới, còn Tesla chỉ là một trong nhiều chàng trai trẻ thông minh làm việc cho ông, và việc Tesla phát triển AC không là vấn đề gì với Edison, vì Edison xem bản thân là người thực sự giải quyết vấn đề điện này và thương mại hoá nó.
- Gì đây?
- Đơn xin nghỉ việc của tôi.
- Sẽ không có ai tuyển cậu đâu.
- Tôi sẽ thành lập công ty của riêng mình.
- Chúc cậu may mắn kiếm được người đầu tư.
Giờ đây được tự do theo đuổi lý tưởng của bản thân, Tesla bắt đầu tìm kiếm nhà đầu tư tài trợ cho công nghệ AC của mình. Ông tìm được George Westinghouse, một nhà phát minh làm kinh doanh.
- Khi từ trường chuyển động, thì động cơ quay theo. Tự động cơ cấp điện cho nó.
- Cậu nghĩ truyền tải AC được bao xa? Ý tôi là, tiềm năng của nó cỡ nào?
- Chỉ cần xây một nhà máy phát điện, thì đủ cung cấp điện đến vùng phía đông của nước Mỹ.
- Thế thì quá tuyệt vời.
Morgan và Edison có thể là người thắp sáng điện cho New York, nhưng Westinghouse và Tesla tin rằng năng lượng tuyệt vời dòng xoay chiều đem lại thì hiệu quả hơn. Tesla du hành khắp đất nước, biểu diễn với xung điện AC qua người mình. Các buổi trình diễn thành công khiến nhu cầu thành lập các trạm phát điện Westinghouse tăng cao. Những người hiểu được khoa học điện nhận ra rằng Tesla là người khổng lồ mới, và là một đối thủ ghê gớm.
J.P. Morgan bỗng dưng thấy mình trong một tình thế không hề dễ chịu. J.P. Morgan đặt cược mọi thứ vào Thomas Edison. Nhưng theo thời gian cuộc chiến giành cấp điện cho đất nước nóng dần lên, áp lực Morgan đặt lên vai Edison đã đẩy ông vào con đường đen tối.
Những tiến bộ của nước Mỹ trong 3 thập kỉ qua khiến ai cũng phải choáng ngợp. Đường sắt thay cho đường xe ngựa kết nối đất nước, và các thành phố của đất nước cao ngất trời nhờ thép. Đầu tiên là dầu hoả biến đổi màn đêm, và bây giờ, sắp tới là điện thắp sáng mọi ngôi nhà.
Chỉ có John D. Rockefeller là không để cho J.P. Morgan và Thomas Edison tự tung tự tác. Ông quyết tâm giữ cho dầu hoả dẫn đầu trong trò chơi ánh sáng này. Ông bắt đầu một chiến dịch để ngăn chặn điện trước khi nó đủ lực tiến, mặc dù có thể ông đã đánh giá thấp sức hấp dẫn của năng lượng mới mẻ kì diệu này. J.P. Morgan có nhiều thứ phải lo lắng hơn là Rockefeller.
Bố của Morgan luôn dặn ông phải tránh cạnh tranh bằng bất cứ giá nào. Và giờ ông và Thomas Edison mắc kẹt trong cuộc chiến nảy lửa xem cái nào sẽ trở thành loại điện thống trị thị trường. Nikola Tesla đã phát triển thành công một cách tải điện hoàn toàn mới, và công nghệ của ông đe doạ huỷ diệt mọi thứ mà Morgan và Edison xây dựng. Công nghiệp điện hiện đang có hai hệ thống đối nghịch nhau: xoay chiều và một chiều. Thế giới này chỉ có chỗ cho một. Nếu Morgan thua, ông có thể sẽ mất danh tiếng và địa vị của mình. Morgan tăng sức ép đối với Edison, bắt Edison phải loại bỏ cạnh tranh bằng mọi giá.
Cảm thấy được sức ép của Morgan trên vai, Edison lao vào nhiệm vụ chứng tỏ rằng dòng một chiều của ông là dạng điện an toàn nhất. Cuộc chiến về dòng điện này là mặt tối của Thomas Edison. Chiến thuật mà Edison sử dụng là thuyết phục công chúng rằng dòng xoay chiều gây chết người. Đây là một mặt của Edison mà ta thường không thấy. Ông bắt đầu sử dụng dòng xoay chiều của Tesla trong một loạt các chứng minh, hi vọng làm dân chúng sợ năng lượng của AC. Edison dùng mọi loại thủ đoạn tồi tệ nhất hòng cố gắng làm mất uy tín AC. Ông giết các con vật trước mắt người xem. Nhưng không có gì xem ra ngăn cản được sự nhiệt tình công chúng dành cho dòng điện mạnh hơn của Tesla.
Trong lúc tuyệt vọng tìm cách làm hài lòng Morgan. Edison thở phào nhẹ nhõm khi nhận được một bức thư có thể là cơ hội cho ông. Một nhà tù ở New York đang tìm kiếm một phương thức tử hình thay cho phương thức treo cổ. Rất nhiều người tin rằng phương thức treo cổ thời Trung cổ này là độc ác và vô nhân tính. Điện có thể là phương án thay thế hữu hiệu. Thiết kế Edison hình dung ra khá đơn giản, nhưng mang tính mới mẻ. Edison rất vui mừng giúp đỡ phát triển một loại ghế điện, miễn là ghế điện đó sử dụng nguồn phát dòng xoay chiều Westinghouse. Edison tập trung mọi sự chú ý của phòng thí nghiệm vào việc phát triển chiếc ghế điện đầu tiên của thế giới.
Đây là cơ hội hoàn hảo để chứng minh rằng AC của Tesla là cực kì nguy hiểm......thậm chí gây chết người. Nhà tù mời báo giới đến chứng kiến buổi trình diễn rợn người không tưởng tượng được. Buổi tử hình đầu tiên trên thế giới... ...bằng điện.
- Sẵn sàng chưa?
- Rồi.
-Tạm biệt, William.
- Cậu ấy chết rồi.
- Cậu ấy chảy máu kìa.
- Cậu ta còn thở.
- Tôi bệnh mất.
- Cơ bản mà nói họ nướng sống người này.
- Họ làm hỏng buổi tử hình.
Hành động khủng khiếp này lại gậy ông đập lưng ông đối với Edison. Công chúng không hề liên kết AC tới Tesla. Tất cả những gì họ nhớ là điện được sử dụng để giết người. Và Edison đứng sau vụ này. Danh tiếng của ông bị tổn hại nặng nề.
J.P. Morgan thì còn phải chịu số phận thảm khốc hơn. Morgan dấn thân thực hiện mong muốn trở thành một nhà cách tân huyền thoại. Nhưng giờ đây mong ước đó đã sụp đổ. Edison đã rơi vào đúng con đường mà John Rockefeller mong muốn. Con đường chứng minh điện rất nguy hiểm và gây chết người. Morgan biết rõ nếu thu hồi vốn đầu tư vào Edison thì ngành điện sẽ sụp đổ hoàn toàn. Và sẽ chỉ còn Rockefeller ở đỉnh cao của trò chơi ánh sáng này. Nhưng mặc kệ sự phản đối của bố ông... ...Morgan vẫn tin rằng điện chính là tương lai.
Và không lâu sau, tin tức về một dự án mới đã thắp lại ngọn lửa khát vọng của ông. Một dự án sẽ xoá vết nhơ thí nghiệm của Edison......và khôi phục niềm tin của công chúng về ngành điện. Dự án nhà máy thủy điện ở thác Niagara.
Nhà máy điện lớn nhất thế giới đang được xây dựng. Và 1300 con người đang đào một đường hầm đồ sộ dài 4 km vào nền đá. Một khi hoàn thành, sức nước của thác chảy sẽ tạo ra một năng lượng không tưởng khoảng 120.000 mã lực. Nhiều hơn tất cả lượng điện được sản xuất xuyên suốt đất nước... ...cộng lại. Niagara là một bước ngoặt lịch sử của ngành điện. Nó không những cho thấy truyền tải điện đi xa là khả thi mà còn là thực tế. Trạm phát điện Niagara đủ sức cấp điện thắp sáng toàn bộ vùng Đông Bắc. Việc lợi dụng một nơi cực kì nổi tiếng có sức nước mạnh phi thường thế này và khai thác sức mạnh đó cho điện sẽ cho thế giới thấy rằng đây là điều có thể thực hiện bất cứ đâu. Nhưng Công ty Điện lực Niagara vẫn chưa quyết định ai sẽ cung cấp điện cho máy phát......DC của Morgan và Edison hay AC của Tesla.
Trạm phát điện lớn nhất thế giới này sẽ là một lá bài làm thay đổi toàn bộ cục diện trận đấu. J.P. Morgan biết rằng đây chính là cơ hội để ông tạo ra đế chế ông hằng mong muốn. Nhưng ông cũng cân nhắc rằng để có hợp đồng cấp điện cho Niagara sẽ đòi hỏi một số tiền lớn đầu tư.
Một số tiền mà bố ông sẽ không bao giờ cho phép. Morgan rối như tơ vò suy nghĩ nước đi kế tiếp... ...thì bi kịch ập đến. Bố ông gặp phải tai nạn xe ngựa khủng khiếp. Junius Morgan qua đời do bị thương quá nặng. Giờ J.P lên nắm quyền điều hành Triều đại Nhà Morgan. Đế chế của họ Morgan có vô số khoản đầu tư kinh doanh vào đường sắt, bất động sản, hàng hải, sản xuất... ...và điện. Bố ông qua đời đồng nghĩa không gì ngăn cản Morgan được nữa.
Junius qua đời là môt cú sốc rất lớn đối với Morgan. Nhưng đồng thời nó cũng là sự giải tỏa phần nào, vì sau khi bố qua đời ông được là con người mình mong muốn. Sự tự do đó giúp ông nhận ra tiềm năng thực sự theo khía cạnh nào đó. Mạng lưới của Morgan đáng giá hơn 4 lần tài sản bố ông.
Và ngay lập tức ông có được hàng trăm triệu đô-la. Morgan tính sử dụng số tiền đó để có được hợp đồng Niagara. Chọn đúng thời điểm là tất cả trong kinh doanh. Ai cũng muốn mình là người tiến đầu tiên.
Ai cũng muốn sở hữu thứ vượt trội tương thích tương đối, hoặc thứ mới mẻ, vượt trội. Bạn phải chọn đúng lúc, đúng thời. Chọn thời trong kinh doanh cũng như nắm bắt cơ hội trong cuộc sống vậy. Nó có lẽ quan trọng tương đương các yếu tố đơn lẻ khác. Việc xây dựng trạm điện Niagara vẫn tiếp tục với cường độ khắc nghiệt. Các công nhân sắp hoàn thành việc lắp đặt đường ống dài 4 km. Và sẽ không còn lâu trước khi nước đổ vào đó... ...làm quay các tua-bin to cỡ ngôi nhà. Morgan hiểu rõ để có được hợp đồng đó, ông cần phải loại bỏ đối thủ của mình. Công ty của Tesla và Westinghouse đang tiến triển tốt với dòng điện xoay chiều.
Nhưng sau khi công ty nhanh chóng được mở rộng thì Westinghouse lại ngập đầu trong núi nợ. J.P. Morgan nhìn thấy cơ hội. J.P. Morgan có ảnh hưởng rất lớn đến thị trường chứng khoán khi thị trường vận hành thất bại. Trong trường hợp của George Westinghouse, công ty của ông rất nhiều lần mất giá trên thị trường chứng khoán do ảnh hưởng của Morgan.
Morgan lợi dụng sự suy thoái trong kinh tế. .......phát động một chiến dịch bẩn thỉu nhằm đẩy giá cổ phiếu của Westinghouse xuống. Ảnh hưởng của ông lên phố Wall rất lớn, khiến tác động của chúng mang tính phá huỷ ghê gớm. Trong vài tuần kế tiếp, các nhà đầu tư liên tục bán cổ phiếu của Westinghouse, khiến giá trị công ty rớt thê thảm. Chỉ trong vòng vài ngày, công ty suýt nữa phá sản. Không kiếm ra cách nào kêu gọi tài trợ, Westinghouse sẵn sàng chấp nhận thua cuộc.
- Tesla, lý do tôi ở đây là để báo với cậu rằng công ty của tôi đang bên bờ vực phá sản.
- Ông có thiết kế động cơ AC của tôi mà. Sẽ kêu gọi tài trợ được thôi.
Thực tế là ngược lại.
- Không ai chịu cho tôi mượn tiền vì vấn đề tiền bản quyền của phát minh đó.
- Ích lợi mà nền văn minh này hưởng được từ hệ thống điện đa pha của tôi có ý nghĩa nhiều với tôi hơn số tiền được đầu tư. Ngài Westinghouse, ngài sẽ cứu được công ty của mình để phát triển phát minh của tôi. Đây là bản hợp đồng, và tôi sẽ xé nát nó. Và ngài sẽ không còn gặp bất cứ vấn đề gì với tiền bản quyền phát minh của tôi.
- Cám ơn cậu, Nikola.
Tesla giao Westinghouse quyền điều khiển AC, và tử bỏ mọi quyền sở hữu phát minh. Nhờ đó tiền đầu tư rót vào liên tục. Và Điện lực Westinghouse lại tiếp tục tồn tại. Westinghouse biết rõ để đánh bại được Morgan, ông phải đi một nước cờ táo bạo. Và không lâu sau đó, ông có được cơ hội hoàn hảo.
Chicago sắp tổ chức một trong những sự kiện tầm cỡ thế giới... Hội chợ Thế giới. Các nhà tổ chức muốn sự kiện là nơi trưng bày hoành tráng nhất từng được thấy cho công nghệ. Họ quyết định thắp sáng suốt sự kiện bằng điện. Chính quyền và nhà tổ chức Hội chợ Thế giới ở Chicago năm 1893 muốn có một thành phố hoàn toàn chạy điện.
Họ muốn có sự vượt trội về công nghệ. Họ mời các công ty đến thầu hợp đồng cấp điện cho hội chợ. Morgan cho rằng ông và Edison chắc chắn sẽ có được hợp đồng này. Nhưng Westinghouse lại có kế hoạch khác. Ông quyết liệt bỏ thầu dự án rẻ hơn... ...chắc nịch rằng ông có thể thắp sáng hội chợ với giá ít hơn một phần tư Morgan và Edison thầu.
Nước đi táo bạo giúp ông có được hợp đồng, và Westinghouse và Tesla ngay tức khắc bắt tay vào làm việc nối dây khắp hội chợ. Và cuối cùng, vào đêm khai trương, với mọi con mắt trên thế giới tụ tập về Chicago này, họ bật công tắc. Hơn 200 nghìn bóng đèn ngay tức thời đã được thắp sáng. 27 triệu người đến với hội chợ đã chứng kiến một thế giới được điện hoá.
Việc đó có tác động rất lớn, giúp tiếng tăm công nghệ lan truyền. Mọi người nhận ra rằng một tương lai điện đang đến rất gần. Đây là một sự kiện trưng bày lần đầu tiên xuất hiện trên thế giới. Và nó được cấp điện bởi dòng điện xoay chiều của George Westinghouse và Nikola Tesla.
Hội chợ mãi mãi là minh chứng cho sự an toàn và khả năng đứng vững của AC. Buổi trình diễn ấn tượng của Westinghouse và Tesla còn đem đến một kết quả khác. Đã có quyết định ai sẽ là người cấp điện cho trạm Thác Niagara. Hai bức thư được gửi đi... ...nhưng chỉ một người sẽ có được hợp đồng. Nếu như bạn thực sự không đang cố gắng chỉ tạo ra một công ty, mà tạo ra cả một ngành công nghiệp mới và thay đổi cơ bản thế giới, bạn phải tin vào ý tưởng và theo đuổi nó qua mọi gian khó bởi vì con đường sẽ không bằng phẳng.
J.P. Morgan đã đầu tư hàng triệu đô-la vào ngành công nghiệp điện... ...mong thay thế được John D. Rockefeller với cương vị là người thắp sáng nước Mỹ......và Nhà máy điện Niagara có thể cho ông cơ hội điều khiển tương lai của điện. Bất cứ ai có được hợp đồng ấy sẽ sở hữu công ty điện ưu việt nhất... không chỉ của nước Mỹ, mà là của thế giới. Nhà máy ở thác Niagara đã ra quyết định. Và hai bức thư được gửi đi. Nhưng chỉ có một người chiến thắng. Một bước ngoặt đầy bất ngờ... ...George Westinghouse thắng thầu dự án điện của nhà máy.
J.P. Morgan bị hạ bệ một cách trầm trọng. Giấc mơ xây dựng một ngành công nghiệp mới hoàn toàn của ông đã sụp đổ. Cố gắng tạo dựng tiếng tăm riêng cho mình... ...đã bị huỷ hoại.
Chỉ là đồ chơi trong mấy lễ hội và hội chợ.
Còn con thì như thằng ngốc bị chơi một vố.
Bỗng ông nhận ra rằng có thể bố ông nói đúng. Nhưng không bao giờ sẵn sàng chấp nhận thất bại... J.P. Morgan thấy mình phạm sai lầm là tài trợ cho Thomas Edison. Morgan cương quyết giành được quyền điều hành ngành công nghiệp điện. Và ông sẽ làm theo cách của nhà Morgan.
Nếu như bạn là cái gai trong mắt ông, hay ông thèm muốn công ty bạn, hay là công nghệ mà công ty bạn sở hữu, bạn sẽ không muốn mình ở trong tình thế đó đâu.
Morgan quay lại với các bài học bố dạy cho ông. Ông định ép cuộc chiến thành sự quy phục. Ông bắt đầu cuộc tấn công bằng việc đuổi theo Westinghouse, và mọi thứ ông ấy sở hữu... ...kể cả bằng sáng chế AC của Tesla.
- Chúc mừng anh, Westinghouse.
- Tôi nghe rằng anh thắng thầu hợp đồng thác Niagara.
- Tôi sẽ đưa anh ra toà vì vi phạm quyền sở hữu phát minh thiết kế AC.
- Tôi muốn khởi kiện một vụ sẽ tốn cả triệu của anh... một vụ mà anh chắc chắn sẽ thua kiện; bởi vì anh không có đủ nguồn lực để theo đuổi một vụ kiện như thế này... và anh sẽ thất thế.
- Anh muốn gì?
- Anh biết rõ câu trả lời mà.
Westinghouse không có lựa chọn nào khác ngoài việc đáp ứng yêu cầu của Morgan. Biết rõ chi phí của vụ kiện có thể khiến ông phá sản, ông buộc phải kí giao bằng sáng chế điện xoay chiều của Tesla. Nhưng Morgan không dừng ở Westinghouse. Do không có được hợp đồng Niagara, công ty Morgan thành lập cùng Thomas Edison sụp đổ. Và điện DC của Edison như là một thất bại. Thomas Edison có thể nói là nhà phát minh tài ba nhất mà nước Mỹ từng có. Và như bao nhiêu người tài ba khác, ông cũng có thể đưa ra các lựa chọn sai lầm tầm cỡ.
Như Morgan lo lắng, chỉ có một cách để sửa chữa Điện lực Edison. Ông sẽ tái cơ cấu công ty. Và bước đầu tiên là loại bỏ Thomas Edison. Morgan mua lại toàn bộ cổ phần của cổ phiếu Điện lực Edison... cho đến khi ông giành được quyền điều hành tuyệt đối công ty. Giờ cứ quên chuyện Niagara, và Điện lực Tổng hợp Edison sẽ tiến tới những thứ tuyệt vời hơn.
Tên công ty đã đổi thành... Điện lực Tổng hợp-GE
Công ty điện lực mới của Morgan... Điện lực Tổng hợp... nhanh chóng trở thành một trong những tập đoàn lớn mạnh nhất địa cầu... ...trị giá khoảng 50 triệu đô-la, hay khoản tương đương hiện tại là trên 1 tỷ đô-la. Không còn Edison nữa, Morgan chuyển công ty thành điện AC. Loại chuẩn ngày nay vẫn sử dụng. Với Điện lực Tổng hợp, bạn có thể thấy ngay rằng họ đang xây dựng một công ty lớn và thứ gì đó sẽ thay đổi thế giới này. Nhờ thành lập Điện lực Tổng hợp, J.P. Morgan đã thống nhất ngành công nghiệp điện. Y như ông đã làm với đường sắt và Phố Wall. Đó là một nước đi ông học từ bố ông. Một nước đi mà J.P. Morgan giờ lĩnh hội thành của riêng mình.
Nguồn: http://www.history.com/shows/men-who-built-america
https://www.facebook.com/notes/steven-nguyen/những-người-kiến-tạo-nước-mỹ-jp-morgan-p4-5/955090057849090?pnref=story
